Spotkanie z sędzią Sądu Najwyższego Stanu Nowy Jork
21 października 2025 roku w Akademii Humanitas odbyło się wyjątkowe seminarium poświęcone funkcjonowaniu amerykańskiego wymiaru sprawiedliwości. Gościem specjalnym wydarzenia była sędzia Lumaria Maldonado Cruz z Wydziału Cywilnego Sądu Najwyższego Stanu Nowy Jork, która podzieliła się swoim doświadczeniem i refleksjami na temat praktyki sądowej w Stanach Zjednoczonych.
Seminarium, zorganizowane w formule hybrydowej, zgromadziło blisko trzydziestu uczestników – przedstawicieli świata nauki, sędziów, adwokatów oraz studentów Akademii Humanitas i Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Amerykański i polski wymiar sprawiedliwości – podobieństwa i różnice
Podczas spotkania dyskutowano o specyfice amerykańskiego systemu sądownictwa, jego odmiennościach w stosunku do polskiego modelu oraz o wyzwaniach, jakie stoją przed współczesnym wymiarem sprawiedliwości.
W rozmowie uczestniczyli m.in. sędzia Maciej Dutkowski z Sądu Okręgowego w Sosnowcu oraz mec. Martyna Pelc z Komisji ds. Zagranicznych Okręgowej Rady Adwokackiej w Katowicach.
Wśród uczestników nie zabrakło także pracowników naukowo-badawczych Instytutu Nauk Prawnych AH, doktorantów, studentów i pasjonatów prawa amerykańskiego. Seminarium poprowadziła dr Agata Sitko z Biura Współpracy Międzynarodowej Akademii Humanitas.
Efekt międzynarodowej współpracy
Wydarzenie było rezultatem wizyty dr. hab. Michała Kaczmarczyka, prof. AH w Sądzie Najwyższym Stanu Nowy Jork w czerwcu 2025 roku. Podczas pobytu w Stanach Zjednoczonych profesor nawiązał kontakt z sędzią Lumarią Maldonado Cruz i zaprosił ją do udziału w seminarium.
Spotkanie stanowiło kolejny etap rozwijania międzynarodowych relacji naukowych Akademii Humanitas, mających na celu pogłębianie wiedzy prawniczej i wymianę doświadczeń pomiędzy środowiskami akademickimi oraz praktykami prawa z różnych krajów.
Niezależność sądów i rola sędziego
W trakcie swojego wystąpienia sędzia Maldonado Cruz podkreśliła kluczowe znaczenie niezależności sądownictwa, etyki zawodowej oraz odpowiedzialności sędziego wobec społeczeństwa. Zwróciła uwagę, że niezależnie od różnic systemowych, zarówno w Polsce, jak i w Stanach Zjednoczonych, zaufanie społeczne do wymiaru sprawiedliwości stanowi fundament funkcjonowania prawa. Dyskusja z uczestnikami dotyczyła również organizacji pracy sądów, roli ławników i przysięgłych oraz sposobów budowania autorytetu instytucji sądowniczych.
Wymiana doświadczeń i inspiracje dla studentów
Studenci mieli okazję zadać pytania dotyczące praktycznych aspektów funkcjonowania amerykańskiego systemu prawnego – od przebiegu procesu cywilnego, przez znaczenie precedensów, po codzienną praktykę adwokacką. Cenną częścią dyskusji była również analiza ścieżek kariery prawniczej w Polsce i w USA, omówiona przez sędziego Dutkowskiego i mec. Pelc.
Uczestnicy zgodnie podkreślali, że spotkanie z przedstawicielką amerykańskiego wymiaru sprawiedliwości było niezwykle inspirującym doświadczeniem dydaktycznym, pozwalającym spojrzeć na prawo z perspektywy porównawczej.
Głos organizatora
– Takie spotkania mają ogromną wartość edukacyjną i kulturową. Umożliwiają poznanie różnych modeli wymiaru sprawiedliwości i skłaniają do refleksji nad naszymi własnymi rozwiązaniami prawnymi. Wymiana doświadczeń z sędziami z innych krajów nie tylko inspiruje do badań, ale też buduje mosty między środowiskami prawniczymi.
Dla studentów to wyjątkowa okazja, by zobaczyć, jak teoria i praktyka prawa przenikają się w różnych częściach świata – podkreślił dr. hab. Michał Kaczmarczyk, prof. AH – inicjator i organizator seminarium.
