Konferencja Zdrowia Psychicznego „Wielogłos” w Akademii Humanitas

Jak mówić o zdrowiu psychicznym, by nie ranić, lecz wspierać? Jak zbudować system pomocy, który naprawdę odpowiada na ludzkie potrzeby? Jak prowadzić dialog z osobami w kryzysie, specjalistami, społeczeństwem? Między innymi na te pytania szukali odpowiedzi uczestnicy Konferencji Zdrowia Psychicznego Wielogłos, która odbyła się 27 marca 2025 roku w Auli im. prof. Czesława Kupisiewicza w Akademii Humanitas w Sosnowcu.

Konferencja, organizowana przez Fundację Wielogłosu we współpracy z Akademią Humanitas oraz Wydziałem Psychologii AH, była podsumowaniem kampanii społecznej #KosmetykiSpołecznegoWpływu. Wydarzenie zostało objęte Honorowy Patronatem Marszałka Województwa Śląskiego Wojciecha Saługi. Z kolei patronat medialny objęli: portal Wewnątrz.pl, TVP3 Katowice, Poradnik Zdrowie oraz Medycyna Praktyczna oraz Co w Zdrowiu.

Rozmawiamy, by zrozumieć. Działamy, by zmieniać

Wydarzenie, odbywające się w formie hybrydowej – stacjonarnie oraz online – zgromadziło ekspertów, praktyków, przedstawicieli instytucji, organizacji pozarządowych oraz osoby z doświadczeniem kryzysu psychicznego – wszystkich połączonych wspólną ideą: budowania systemu zdrowia psychicznego opartego na dostępności, empatii i dialogu.

Konferencję otworzył wykład inauguracyjny prof. dr hab. Jadwigi Stawnickiej, lingwisty kryminalistycznego, Kierownika Katedry Bezpieczeństwa Wewnętrznego Akademii Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach, która w swoim wystąpieniu pt. „Czy język zmienia rzeczywistość? Refleksje nad stygmatyzacją osób w kryzysie psychicznym” zwróciła uwagę na ogromną rolę, jaką odgrywa język w kształtowaniu postaw społecznych. Podkreśliła, że słowa mogą wykluczać lub integrować, dlatego tak ważne jest świadome budowanie narracji wspierającej osoby w kryzysie psychicznym.

Wielogłos w trzech odsłonach – panele dyskusyjne

Pierwszy panel pt. „Praktyka dostępności w obszarze zdrowia psychicznego” poświęcony był wyzwaniom związanym z dostępnością usług i wsparcia psychicznego. Zaproszeni goście podkreślali konieczność uwzględniania indywidualnych potrzeb osób z niepełnosprawnościami psychicznymi w systemie ochrony zdrowia i życiu społecznym. Moderatorem panelu była Hanna Pasterny z Fundacji Wielogłosu, a swoją wiedzą i doświadczeniem na ten temat podzielili się uczestnicy:

• dr n. med. Jarosław Szczygieł – Dyrektor Instytutu Psychologii Akademii Humanitas, członek Komisji ds. Etyki Badań Naukowych AH, kierownik oddziału rehabilitacji neurologicznej Szpitala Powiatowego w Zawierciu,
• Monika Gajos –  asystentka zdrowienia (ekspert przez doświadczenie), terapeuta środowiskowy,  praktyk Emotional CPR (emocjonalnej reanimacji), autorka książek oraz tomików poezji,
• Magdalena Biernat  – absolwentka Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, działaczka na rzecz zdrowia psychicznego w ramach Fundacji Człowiek oraz Mental Health Europe,  specjalistka ds. implementacji  standardów dostępnościowych, współprowadząca Biuro ds. Osób z Niepełnosprawnościami oraz Centrum wsparcia studentów w kryzysach psychicznych (Peer Support) byłego Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie,
• Urszula Lewoc – psycholożka z kilkuletnim doświadczeniem w pracy z osobami z niepełnosprawnościami i ich bliskimi, terapeutka środowiskowa, szkoleniowczyni, trenerka umiejętności społecznych i zatrudnienia wspomaganego, prowadząca różne formy indywidualnego i grupowego wsparcia psychologicznego dla dzieci, młodzieży i dorosłych w Krakowie,
• Aneta Twaróg – coach, doradca filozoficzny, trenerka umiejętności społecznych, ekspertka w obszarze wsparcia rodzin z osobami z niepełnosprawnościami, założycielka i przedstawicielka Stowarzyszenia Aloha – Jesteś ważny, prywatnie mama 24-letniego Kuby – osoby ze znaczną niepełnosprawnością sprzężoną,
• Ewa Jędrychowska-Płonka – specjalistka psychologii klinicznej, Przewodnicząca Sekcji Psychiatrii Środowiskowej w Katowicach przy Polskim Towarzystwie Psychiatrycznym, związana zawodowo z CZP Zabrze oraz Centrum Psychiatrii w Katowicach.

Drugi panel pt. „Dialogiczność i wielogłosowość zdrowia psychicznego” otworzył przestrzeń do rozmowy o modelach wsparcia wykraczających poza tradycyjne podejście medyczne. O potrzebie współpracy między różnymi perspektywami – psychiatryczną, psychoterapeutyczną i społeczną rozmawiali:

• dr Paweł Dębski – psycholog, psycholog kliniczny dzieci i młodzieży, biegły sądowy, nauczyciel akademicki Instytutu Psychologii AH, członek Komisji ds. Etyki Badań Naukowych AH, adiunkt badawczo-dydaktyczny w Śląskim Uniwersytecie Medycznym w Katowicach,
• lek.med. Ewa Rudzka-Jasińska – psychiatra, psychoterapeuta, propagatorka Otwartego Dialogu, orędowniczka leczenia środowiskowego,
• Krystyna Matyjasek – producentka filmowa, ekonomistka, organizatorka, edukatorka, trenerka medyczna i nauczycielka pilatesu, specjalistka psychologii sportu dzieci i młodzieży, a dzięki doświadczeniu kryzysu psychicznego także asystentka zdrowienia.

Rozmowę z ekspertami poprowadziła Martyna Jarząb z Fundacji Wielogłosu.

Tematem ostatniego panelu była „Stygmatyzacja zdrowia psychicznego w debacie publicznej”. Podkreślano w nim to, jak istotna jest rola polityki społecznej i mediów w kształtowaniu postaw wobec osób w kryzysie psychicznym. Moderator panelu – Łukasz Jurkiewicz z Fundacji Wielogłosu – zaprosił do rozmowy na tak istotny temat:

• Martę Golbik – polską ekonomistka, nauczycielkę akademicką i polityczkę, posłankę na Sejm VIII, IX i X kadencji (od 2015), absolwentkę studiów na kierunku finanse i rachunkowość w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie, a od 2024 r. także psycholożkę,
• dr Annę Piętoń – psycholog, nauczyciela akademickiego, adiunkta Instytutu Psychologii Akademii Humanitas,
• Annę Matras – prawniczkę i aktywistke, działającą na rzecz osób LGBTQ+, Członkinię zarządu Stowarzyszenia Tęczówka i Fundacji Lesbikon im. Gochy Pawlak, Analityczkę ds. prawnych w Stowarzyszeniu Amnesty International, Inicjatorkę i główną koordynatorkę Lesbikonu. Kongresu Kobiet* Queer, projektu tworzącego bezpieczne przestrzenie dla nieheteronormatywnych kobiet i osób z doświadczeniem kobiecym. Za swoją działalność aktywistyczną nominowaną do Korony Równości 2024.

Inspirujące zakończenie

Na zakończenie uczestnicy konferencji obejrzeli film dokumentalny „CrazyWise” w reżyserii Phila Borgesa – poruszającą opowieść o alternatywnych spojrzeniach na kryzys psychiczny i potencjał, jaki niesie za sobą zmiana perspektywy.

Serdecznie dziękujemy wszystkim prelegentom i uczestnikom, a także zaangażowanym wolontariuszom – studentom psychologii Akademii Humanitas, za stworzenie przestrzeni pełnej otwartości, uważności i inspiracji. Wierzymy, że spotkania takie jak Konferencja Zdrowia Psychicznego Wielogłos mają realny wpływ na budowanie bardziej inkluzyjnego i empatycznego społeczeństwa.